Κατακλίσεις στην Τρίτη Ηλικία 


Η συχνότερη αιτία για τη δημιουργία μιας κατάκλισης είναι η παρατεταμένη πίεση στα σημεία του σώματος που εφαρμόζουν στο κρεβάτι κι έτσι δεν επιτρέπεται η αιμάτωση τους.

Η πρώιμη ένδειξη δημιουργίας μιας κατάκλισης, είναι η εμφάνιση ερυθρότητας η οποία δεν υποχωρεί με την άρση της πίεσης.

Οι πιθανότητες να εμφανίσει ένα ηλικιωμένο άτομο κατάκλιση αυξάνονται από την παρουσία ορισμένων προδιαθεσικών οργανικών παραγόντων όπως η αναιμία, η υποθρεψία που προκαλεί υποπρωτεϊνεμία, η καρδιακή ανεπάρκεια που με τη μείωση του όγκου παλμού προκαλεί μειωμένη αιμάτωση των ιστών, ο σακχαρώδης διαβήτης, και άλλοι παράγοντες.

Πρόληψη

Η πρόληψη των κατακλίσεων αποτελεί και την αποτελεσματικότερη θεραπεία τους !  Όσα ακολουθούν είναι ιδιαίτερα σημαντικά για το σκοπό αυτό :

Καθημερινή συστηματική επισκόπηση όλου του σώματος, ιδίως στις περιοχές πάνω από οστικές προεξοχές (πτέρνες, ισχία, αγκώνες, ιεροκοκκυγική χώρα, σπονδυλική στήλη κτλ). Παράλληλα εξετάζετε συχνά τις περιοχές κάτω από του μαστούς στις γυναίκες στη βουβωνική χώρα και στα δύο φύλα και στις πτυχές του κοιλιακού τοιχώματος στα παχύσαρκα άτομα.

Καθαρισμός του δέρματος με ζεστό και όχι καυτό νερό, χωρίς να τρίβεται το δέρμα με δύναμη. Χρησιμοποιείστε προϊόντα που δεν ερεθίζουν το δέρμα. Μη χρησιμοποιείτε ποτέ κολώνια και οινόπνευμα

Επάλειψη του δέρματος καθημερινά με ενυδατικά προιόντα, γαλάκτωμα σώματος ή βαζελίνη. Η βαζελίνη ‘’αδιαβροχοποιεί’’ το δέρμα και το προστατεύει. Η εφαρμογή θα πρέπει να γίνεται με ελαφρές μαλάξεις.

Σε περίπτωση που ο ασθενής έχει ακράτεια μειώστε το χρόνο έκθεσης του δέρματος στην υγρασία, καθαρίζοντάς τον αμέσως μόλις λερωθεί.

Μετακινείτε τον κατακεκλειμένο κάθε δύο ώρες αλλάζοντας τη θέση του σώματος ‘’κυκλικά’’. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί να αλλάζετε θέση συχνότερα.


Μην σύρετε τον ηλικιωμένο προκειμένου να του αλλάξετε θέση. Με την τριβή δημιουργούνται μικροτραυματισμοί και εκδορές που ευνοούν τη δημιουργία κατακλίσεων.

Όταν τοποθετείται τον ασθενή σε πλάγια θέση η πλάτη του να βρίσκεται σε γωνία 30ο με το στρώμα εις τρόπον ώστε να μην πιέζεται το ισχίο. Μπορείτε να σταθεροποιήσετε το σώμα σε αυτή τη θέση τοποθετώντας μαξιλάρια στο ύψος της πλάτης. 

Επίσης σε αυτή τη θέση χρησιμοποιείτε μαξιλάρια για να μην εφάπτονται μεταξύ τους τα γόνατα και οι αστράγαλοι.


Διατηρείται το προσκέφαλο σε γωνία 30ο ή και λιγότερο ώστε να μη γλιστρά το σώμα στο κρεβάτι .

Ανυψώστε τις πτέρνες ώστε να μην ακουμπάνε στο κρεβάτι τοποθετώντας μαξιλάρια από τη μέση της κνήμης έως τον αχίλλειο τένοντα. Οι πτέρνες είναι από τα πιο ευαίσθητα σημεία και συχνά διαφεύγουν της προσοχής λόγω θέσεως.

Συνιστάται η χρήση αεροστρώματος χαμηλής πιέσεως πάνω από το κανονικό στρώμα. Τα σεντόνι που στρώνεται πρέπει να είναι καλά τεντωμένο.

Όταν τοποθετείται τον ηλικιωμένο σε τροχήλατη πολυθρόνα, φροντίστε να του αλλάζετε θέση κάθε μία ώρα. Οι περιοχές με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης κατακλίσεων σε καθιστή θέση είναι η ιεροκοκκυγική χώρα, οι γλουτοί, η θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης τα πόδια και οι πτέρνες. Μια πρόσφατη μελέτη υποστηρίζει ότι η καλύτερη καθιστή θέση είναι αυτή που παρουσιάζεται στο σχήμα αριστερά.

Όταν ο ασθενής πονάει φροντίστε να τον ανακουφίσετε με απλά παυσίπονα.


( Απόσπασμα από το άρθρο: ‘’ΚΑΤΑΚΛΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ- Πρόληψη και Θεραπεία’’ Στέλιος Λάμπρου, Ειδικός Παθολόγος - Γεροντολόγος )